Over het masochisme bij de vrouw, door J.A. Groen

De korte bijdrage van J.A. Groen: Over het masochisme bij de vrouw op de bladzijden 214 tot en met 226 van het Tijdschrift voor Psychiatrie 1976/1 vond ik erg interessant, onder andere omdat daarin relatief uitvoerig wordt verwezen naar 'O' uit 'Histoire d'O'.

J.A. Groen schreef:

Ook dit mag misschien onwaarschijnlijk klinken, maar ik ben een dergelijke fantasie tegengekomen bij een vrouwelijke analysant. Deze vertoonde een uitgesproken moreel masochisme, waarachter een wereld van masochistische fantasieën schuilging. Ook zij bleek sterk geprikkeld te worden door het lezen van masochistische lectuur, zij deelde mij mede dat zij, toen zij Histoire d’O van Pauline Réage (1962) las, om de tien bladzijden een orgasme kreeg. Deze mogelijkheid om frequent tot een orgasme te komen was in schrille tegenstelling tot de onmogelijkheid het orgasme te bereiken door middel van een coïtus.

Het interessante van een boek als Histoire d’O is bij voorbeeld dat deze beide identificaties beschreven worden. Over de zeer masochistische heldin van het verhaal wordt verteld dat zij een periode in haar leven heeft gekend dat ze mannen geheel volgens het door Abraham (1921) beschreven ‘Rachetypus’ behandelde en tegelijkertijd trachtte vrouwen te veroveren en deze aan haar wil te onderwerpen, terwijl ze bovendien een andere vrouw probeert te dwingen zich in dezelfde masochistische situatie te begeven als die, waarin zij zich bevindt. We zouden kunnen zeggen, dat O een mengeling is van drie typen, het ‘Rachetypus’, het ‘Wunscherfüllungstypus’ en het masochistische type.
Ik heb hieraan wat meer aandacht gewijd omdat ik meen, dat we deze mengeling vaker bij vrouwen tegenkomen. Dit lijkt mij ook daaarom van belang, omdat het naar mijn idee niet juist is masochistische vrouwen te zien als passief, lijdzaam en onopvallend. Deze laatste vrouwen behoren tot het type dat ik in ‘Assepoes en Ezelsvel’ heb beschreven, een type vrouw waarvan ik toch wel zou aarzelen het masochistisch in engere zin te noemen. Het verschil wordt vooral bepaald doordat de masochistische vrouw lust zoekt en zich geenszins in een hoekje terugtrekt.

Heel knap dat Groen in de jaren zeventig al onderkende dat de masochistische vrouw geen slachtoffer is en zich in een hoekje terugtrekt, maar op haar manier lust zoekt.

J.A. Groen heeft 'ganz wissenschaftlicht' al zijn bronnen genoemd met jaartal, maar laat nu net niet het jaartal van Histoire d'O kloppen.
Dat boek stamt namelijk niet uit 1962 zoals hij ten onrechte heeft vermeld, maar is in 1954 gepubliceerd.